خود شیفتگی طبقه متوسط در فیلم‌های ایرانی دو دهه اخیر

در سال‌های اخیر همه از رواج بی‌سابقه «فیلم‌های آپارتمانی» شکایت می‌کنند و این را آفتی برای سینمای ایران می‌دانند و خواهان استفاده فیلم‌ها از لوکیشن‌های دیگر هستند. اما آپارتمانی شدن فیلم‌ها نتیجه یک محدودیت عمیق‌تری است. آپارتمان جای زندگی طبقه متوسط شهری ــ بخصوص تهرانی ــ است؛ آپارتمان و داخل ماشین و اداره و احتمالاً ویلایی در شمال یا باغی دور و بر تهران. نسل جدید فیلمسازان از طبقه متوسطند و قشر روشنفکر این طبقه […]

سینمای ایران، اکران ۱۳۹۲

فیلم‌های کم‌رمق، موفقیت‌های نسبی نگاهی به فیلم‌هایی که سال گذشته در ایران اکران شدند و به عنوان آثاری جدّی مورد توجه قرار گرفتند، نشان دهنده حضور نسلی از فیلمسازان است که همگی در آغاز دهه پنجم زندگی خود هستند: اصغر فرهادی (متولد ۱۳۵۱)، مازیار میری (متولد ۱۳۵۰)، بهنام بهزادی (متولد ۱۳۵۱)، پیمان معادی (متولد ۱۳۴۹). بهرام توکلی هم به عنوان جوان‌ترین فیلمساز از این گروه در سال ۱۳۵۵ متولد شده است. پرویز شهبازی با وجود […]

نقدی بر فیلم رقص در غبار: این مردهای رمانتیک

انگار در گذشته هر مرد زنی هست که یادش مسیر و حال‌وهوای زندگی‌اش را تعیین می‌کند. مارگیری که در تنهایی در بیابان روزگار می‌گذراند یکی از این مردان است و عکسی در ته صندوقچه‌اش خاطره زنی است که او به خاطرش آدم کشته، به زندان رفته و از زندان فرار کرده؛ زنی که دیگر نیست، امّا یادش او را رها نمی‌کند. در پایان فیلم، نظر، پسرکی که انگشت دستش را به خاطر عشق به ریحانه […]

گلدن کلوب مبارک، امّا …

… امّا بازتاب این اتفاق مبارک در قشر روشنفکر و تحصیل‌کرده ایرانی از خصوصیاتی در فرهنگ ایرانی و بخصوص فرهنگی روشنفکری ایرانی حکایت می‌کند که چندان جای خوشحالی نیست. هیجان و هلهله و به خود تبریک گفتن و از خود متشکر بودن عمومی در این ماجرا از چه حکایت می‌کند؟   ــ از فقدان تقریباً مطلق تفکر انتقادی در برخورد به پدیده‌های اجتماعی و فرهنگی. منتقدی می‌نویسد: “چه اشکالی دارد جوّگیر شویم”. خوب انتظار از […]

درباره بار ایدئولوژیک چند فن فیلمنامه‌نویسی در جدایی نادر از سیمین

 موقعیت: نخستین روز کار راضیه در خانه نادر و سیمین در فن داستان‌گویی از هر نوع آن، خلق موقعیت‌هایی که به خودخود جالب، بیانگر و معنادار باشند و علاوه بر این، باعث شوند خلق و خو و شخصیت آدم‌های حاضر در آن آشکار شود، بسیار مهم است. بسیاری از داستان‌های کوتاه در اصل یک موقعیت هستند و بس، منتها یک دنیا حرف در خود دارند. اصغر فرهادی به عنوان فیلمنامه‌نویس در خلق موقعیت‌های جالب، که […]