خب!؟

«توی مهمانی … هی می‌دادند آدم بخورد. آدم هم بیکار بود، خوب هی می‌خورد.» یک بار دیگر این جمله را بخوانید. حتماً شما هم احساس می‌کنید که یک اشکالی در نوشتن «خوب» وجود دارد. آدم برای بیان منظور بالا حتماً می‌گوید «… خُب هی می‌خورد». شما هم مثل بیشتر فارسی‌زبانان حتماً موقع خواندن این جمله «خوب» را «خُب» خوانده‌اید. اما این جمله به عنوان شاهد مثال در یکی از فرهنگ‌های بسیار خوب زبان فارسی محاوره‌ای، […]

بیش از هر زمان دیگری می‌نویسیم

زبان با سواد، یعنی توانایی خواندن و نوشتن، فرق دارد. همه‌ی آدم‌های بی‌سواد هم که در طول تاریخ، جز شاید دهه‌های اخیر، تعدادشان از آدم‌های با‌سواد خیلی بیشتر بوده، از زبان استفاده ‌کرده‌اند. این است که نوشتن (و خواندن) مهارت خیلی تازه‌ای است. و جالب این است که این روزها بیش از هر زمان دیگری در تاریخ، آدم‌ها می‌نویسند. با رواج تکنولوژی‌های نو، امروز چیزهایی را می‌نویسیم که تا چند وقت پیش فقط حرف‌شان را […]

درباره برگردان اسامی خاص به فارسی

اتان کوئن یا ایتن کوئن؟ کتابی درباره برادران کوئن ترجمه می‌کنم و سر چگونگی ثبت نام برادر کوچکتر مانده‌ام. اتان یا ایتن؟ نخستینِ این دو، شکل رایج‌تر ضبط نام اوست؛ دوّمی نزدیک‌تر است به تلفظ اصلی آن در زبان انگلیسی. به نظر می‌رسد که با توجه به این امر باید بی‌ چون‌وچرا شکل دوم را برگزید. امّا یک فارسی‌زبان، با فرض این که انگلیسی نمی‌داند، شکل دوّم را چه خواهد خواند؟ eeten، eetan یا eyten […]

فارسی را در چندسالگی آموختم؟

این که فارسی زبان دوم من بوده، روی زبان نوشتاری‌ام چه تاثیری داشته است؟ تازگی‌ها این پرسش برایم جدّی‌تر شده که کی فارسی یاد گرفته‌ام و این که زبان ارمنی که پیش از آموختن زبان فارسی تنها زبانی بوده که با آن با اطرافم مراوده داشته‌ام، چه تاثیری روی توانایی‌های زبانی کنونی‌ام، مشخص‌تر زبان فارسی نوشتاری‌ امروزم، داشته است. مسلماً از سن بسیار پایین در معرض زبان فارسی‌ای که از رادیو پخش می‌شده بوده‌ام. پدر […]

فضای محرم و دغدغه آزاد ماتیان

در فیس بوک چرخ می‌زنم. دوستی عکس‌های مراسم خیمه‌سوزان عاشورا را گذاشته است با نوشته‌ای طعنه‌آمیز به اوضاع زمانه. دوستی عکسی از داون تاون لس آنجلس را و آن را به کوچه برلن تشبیه کرده است. صدای طبل‌های دسته‌های محرم دوستی را یاد طبل زدن کاترین در نمایشنامه ننه دلاور انداخته است. دوستی عکسی از غلامحسین ساعدی گذاشته با یکی از نامه‌های پر از اندوه و یاس او به محبوبش طاهره. دوستی خبر نمایش فیلمش […]